Տրդատ Երրորդի գահակալությունը
Հիմնավորել Տրդատ Երրորդի մեծ պատիվների արժանանալը, հռոմեական կայսեր կողմից:
Տրդատը Հռոմեական կայսրությունում գտնվելիս ըմբշամարտի ասպարեզում հաղթել էր օլիմպիական խաղերում։ Նա մեծ սխրագործություններ է կատարել նաև մարտադաշտում։ Նա 276 թվականին մենամարտում է գոթերի իշխանի դեմ և հաղթում։ Այդ իսկ պատճառով Հռոմեական կայսրը Տրդատին մեծ պատիվների է արժանացնում, թագադրում և հռոմեական օգնական զորքով ճանապարհում Հայոց աշխարհ։
Ներկայացնել կապը այս անձանց , հասկացությունների հետ Գրիգոր Լուսավորիչ, Հռիփսիմյաց կույսեր, քրիստոնեություն:
Տրդատի մոտ ծառայության էր անցել Պարթև Անակի որդիներից մեկը՝ Գրիգորը։ Տրդատը զգում է, որ Գրիգորը հետևում է քրիստոնեական ուսմունքին, սկսում է նրան նեղել, պատուհասել, զանազան տանջանքներ պատճառել, որպեսզի նա թողնի քրիստոնեությունը և հետևի հեթանոս աստվածների պաշտամունքին։ Տրդատը հրամայում է նրան փակել Խոր վիրապի ստորգետնյա բանտում։ Այդ ժամանակ հռոմեացիների հետապնդումներից փախչելով Հռիփսիմյաց կույսերը հասնում են Հայաստան։ Տրդատը սիրահարվում է Հռիփսիմե կույսին։ Սակայն Հռիփսիմեն քրիստոնյա էր և մերժում է Տրդատի սերը։ Հռիփսիմեն և մյուս կույսերը նահատակվում են 301 թվականին՝ մինչև քրիստոնեության ընդունումը։ Տրդատը ծանր է տանում Հռիփսիմեի մահը և ծանր հիվանդանում է։ Այդ ժամանակ Տրդատի քույրը տեսիլք է տեսնում, որ իր եղբորը կարող է փրկել միայն Գրիգորը։ Եվ Խոր վիրապից դուրս գալով՝ Գրիգորը բուժում է արքային և սկսում քրիստոնեություն քարոզել։
Ներկայացնել Մծբինի պայմանագրի նշանակությունը հայերի համար:
298 թվականին Մծբնիում կնքվում է հռոմեա-պարսկական 40 ամյա խաղաղության պայմնագիրը։ Մեծ Հայքի թագավորությունը վերականգնում է իր ամբողջականությունը և 298 թվականին Տրդատը վերջնականապես հաստատվում է հայոց գահին։
Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն,, էջ 128-130, Հայ հին վիպաշխարհ,